باید بدانید این شهر زیبا آنقدر جاذبه گردشگری و دیدنی‌ها در دل خود جای داده که با هر رده سنی و هر نوع سلیقه‌ای که دارید و به آن سفر کنید باز هم سفری خاطره انگیز را تجربه خواهید کرد؛ سفری به دلپذیری گرمای دوستداشتنی کویر و رایحه و طعم به یادماندنی زیره کرمان. پس بهتر است پیش از آنکه هتل و بلیط به مقصد کرمان را رزرو کنید، مکان های دیدنی کرمان را بشناسید تا با آسودگی خیال بتوانید برای بازدید از جاذبه های گردشگری کرمان برنامه ریزی کنید.
بیایید با آثار باستانی و یادگارهای تاریخ ارزشمند این منطقه از ایران عزیزمان شروع کنیم.
۱- باغ شازده
شاید بتوان باغ شازده را یکی از مهم‌ترین مکان های دیدنی کرمان به شمار آورد به طوری که اگر یک سفر یک روزه کاری هم به کرمان داشته باشید، بهتر است چند ساعت از وقت خود را برای بازدید از این باغ شگفت انگیز کنار بگذارید. واقعا حیف است به کرمان سفر کنید و باغ شازده را نبینید.
قدمت باغ شازده ماهان به زمان قاجار برمی‌گردد؛ باغی مستطیل شکل با بیش از ۳ هکتار مساحت که از همان ابتدا با سردر باشکوه و منحصر به فرد خود به شما خوش آمد می‌گوید و تفاوتش را نسبت به سایر باغ‌های ایرانی به رخ می‌کشد. درختان بلند و سرسبز، حوضچه‌ها، فواره‌ها و جویبارهای سنگی که در سراسر باغ در جریان است، حس زندگی و شادابی را به شما هدیه می‌دهد که هوای مطبوع کوهستانی این منطقه نیز در این حس زیبا بی‌تاثیر نیست.
باغ شازده نیز مانند اکثر باغ های ایرانی شامل عمارت میانی بوده که به جز بخشی کوچک، باقی مکان‌های آن برای بازدید عموم باز است.
این باغ در حدود ۲ کیلومتری شهر ماهان در نزدیکی شهر کرمان و در دامنه کوه قرار دارد که برای رسیدن به آن از کرمان فقط ۳۰ دقیقه زمان لازم است و همه روزه از 9 صبح تا 12:30 ظهر و 3 بعدازظهر تا 6 عصر پذیرای شما خواهد بود.
۲- باغ فتح آباد
باغ فتح آباد که به باغ بیگلر بیگی هم معروف بوده، یکی از زیباترین باغ های ایران است؛ با اینکه این باغ برای سال‌ها کنار گذاشته شده بود و متاسفانه برخی از درختان آن به همین دلیل خشک شد ولی دوباره به زیبایی هر چه تمام‌تر احیا شده و به دوران شکوه خود برگشت.
این باغ در زمان قاجار ساخته شد و معماری شاهانه آن در عمارت میانی باغ خودنمایی می‌کند. پیشنهاد می‌کنم هنگام غروب آفتاب از باغ فتح آباد دیدن کنید چرا که نورپردازی شگفت انگیز آن، شکوه و جلال این باغ را چندین برابر می‌کند.
این باغ در ۲۵ کیلومتری شهر کرمان و در شهر اختیارآباد قرار دارد.
۳- ارگ بم
ارگ بم، بزرگترین بنا خشتی جهان است و در فهرست میراث فرهنگی یونسکو به ثبت رسیده. متاسفانه این بنای باشکوه بر اثر زلزله بم در سال ۱۳۸۲خورشیدی بسیار آسیب دید؛ به طوری که یونسکو آن را در فهرست میراث جهانی در خطر قرار داد. حدود ۱۵ سال بازسازی بی‌وقفه توانست تا حدود قابل توجهی این بنای شگفت انگیز را مرمت کرد و دوباره گردشگران زیادی را برای دیدن آن به شهر بم بازگرداند.
ارگ بم در شهر بم است که حدود ۲ ساعت از شهر کرمان فاصله دارد.
۴- گنبد جبلیه
گنبد جبلیه تنها بنای سنگی کرمان است که به موزه سنگ این شهر تبدیل شد. یکی از نکته‌هایی که این مکان دیدنی کرمان را جذاب‌تر کرده، تاریخچه نسبتا نامعلوم آن است؛ برخی این بنا را مربوط به دوران پیش از ورود اسلام به ایران می‌دانند که آتشکده یا آرامگاه یکی از بزرگان زرتشتی و از جمله بناهای «گبری» بوده و به مرور زمان نام آن به «جبلیه» تغییر کرده است. بر اساس نظریه دیگر قدمت آن به دوره سلجوقیان برمی‌گردد که این نظریه بسیار ضعیف است.
نکته قابل توجه دیگر این است که معماری بنای گنبد جبلیه شباهتی به بناهای مرسوم آتشکده ندارد و بعضی شواهد تاریخی نشان می‌دهد که در ساخت آن به جای آب از شیر شتر استفاده شده است. این گنبد تاریخی در شرق شهر کرمان و تقاطع خیابان شهدا با بلوار قائم قرار دارد.
۵- بازار بزرگ کرمان
بازار بزرگ کرمان که به بازار سراسری یا بازار وکیل کرمان هم شناخته می‌شود، دومین بازار کهن ایران بعد از بازار تبریز است که از میدان ارگ شروع می‌شود و با حدود 1.5 کیلومتر مسافت به میدان مشتاقیه می‌رسد؛ یک سیاحت بی‌نظیر تاریخی در میان کرمان قرن هشتم هجری که به لطف آن می‌توانید با مردم و همچنین سوغاتی های کرمان بیشتر آشنا شوید به ویژه زیره که از ابتدا تا پایان بازار رایحه آن شما را همراهی می‌کند.
راسته زرگری بازار بزرگ و همچنین بازار مسگری را در مجموعه گنجعلی خان از دست ندهید. اگر زمان بیشتری دارید می‌توانید در حمام وکیل که به چایخانه تبدیل شده، نفسی تازه کرده یا از حمام گنجعلی خان که موزه مردم شناسی است، دیدن کنید. دقت داشته باشید دوشنبه ها همه موزه های ایران تعطیل بوده و موزه گنجعلی خان نیز از این قاعده مستثنا نیست.
۶- بازار زرگری
بازار زرگری خود راسته‌ای از بازار بزرگ کرمان به شمار می‌رود که بر بازار کلاه مالی عمود است. این بازار به بازار ابراهیم خان یا قیصریه نیز شناخته می‌شود که مدرسه ابراهیم خان، حمام ابراهیم خان، آب انبار ابراهیم خان و یکی از درهای کاروانسرای میرزاحسین در خود جای داده است. در بازار زرگری حدود۵۰ باب فروشگاه قرار دارد که اکثر آن‌ها مربوط به طلا می‌شوند. از مشخصه‌های این بازار قدیمی درهای چوبی محکمی بوده که برای محافظت از آن ساخته شده است.
این بازار جزو مجموعه ابراهیم خان به شمار می‌رود.
۷- مجموعه گنجعلی خان
مجموعه گنجعلی خان در مرکز شهر کرمان و نزدیک به بازار بزرگ قرار دارد و شامل میدان، حمام گنجعلی خان (موزه مردم شناسی) در ضلع جنوبی، ضرابخانه گنجعلی خان در ضلع شمالی، کاروانسرا و مدرسه گنجعلی خان در ضلع شرقی، آب انبار در ضلع غربی و بازار گنجعلی خان در سه سمت میدان می‌شود.
مجموعه گنجعلی خان به سبک اصفهانی در عصر صفوی به دستور گنجعلی خان، یکی از حاکمان کرمان در زمان شاه عباس ساخته شده است.
۸- بازار مسگری
بازار مسگری، یکی از مهم‌ترین و جذاب‌ترین دیدنی های کرمان، نیز جزو مجموعه گنجعلی خان است. جالب است بدانید که مسگری در کرمان قدمت ۶هزار ساله دارد. کرمانی های باستان جزو اولین انسان‌هایی بودند که ذوب مس را در کوره انجام دادند و هنر قلم زنی به سبک سطح کاری از ۵هزار سال پیش تاکنون در این منطقه رواج دارد؛ در این سبک بر روی سطح ظرف‌های مسی فرورفتگی ایجاد نمی‌شود بلکه هنرمند بر اساس طرح مورد نظر خود با قلم، بر روی آن خط می‌اندازد.
در این بازار می‌توانید هنر دست هنرمندان کرمانی را بر روی مس از نزدیک ببینید و سوغاتی‌هایی ارزشمند تهیه کنید.
بازار مسگری از دو بخش شرقی-غربی و شمالی-جنوبی تشکیل شده که بخش اول از ورودی اصلی مجموعه گنجعلی خان تا بازار کلاه مالی ادامه دارد و موزه ضرابخانه یا همان ضرابخانه گنجعلی خان نیز در این بخش قرار دارد و بخش دوم از ورودی شمالی مجموعه آغاز شده و به چهارسوق ختم می‌شود.
۹- ضرابخانه گنجعلی خان
ضرابخانه گنجعلی خان که به موزه ضرابخانه یا موزه سکه کرمان نیز شناخته می‌شود، همان طور که پیش‌تر نیز گفته شد، در بخش شمالی-جنوبی بازار مسگری و رو به روی حمام گنجعلی خان قرار دارد.
بنای ضرابخانه به صورت چهارگوش است که شامل یک گنبد بزرگ و چهار طاق کوچک در اطراف آن می‌شود. بر فراز گنبد اصلی آن، یک عمارت کلاه فرنگی قرار دارد که معماری منحصر به فرد این عمارت، موزه ضرابخانه را به یک بنای نورگیر تبدیل کرده است.
هم‌اکنون بیش از 500سکه گوناگون از دوران مختلف تاریخی ایران، از دوره اشکانیان و ساسانیان گرفته تا دوران قاجار و پهلوی، در این موزه به نمایش گذاشته شده که هم به صورت سنتی و به کمک چکش و پتک و هم به صورت مدرن ضرب شده‌اند. همچنین مجسمه‌های مومی شما را نحوه ضرب سکه در دوره های مختلف بیشتر آشنا می‌کند.
۱۰- حمام گنجعلی خان کرمان
حمام گنجعلی خان درست مقابل عمارت ضرابخانه قرار دارد. اولین و البته شاخص‌ترین مشخصه این مکان دیدنی کرمان، سردر این بناست؛ آجرهای ساده آبی رنگ سردر حمام با سنگ‌های مرمر، نقاشی‌ها، گچ بری‌ها، مقرنس کاری‌ها و خطاطی‌های نستعلیق هنرمندانه تزیین شده است.
پس از عبور از سردر وارد راهرویی می‌شوید که به طوری طراحی شده که مانع از دید به فضای داخلی حمام می‌شود و دیوارهای آن نقش پرندگان دریایی دارد سپس وارد هشتی می‌شوید و پس از آن فضای اصلی حمام قرار دارد که سقف بلند و پرکار، صدای آبی که از فواره‌ها به گوش می‌رسد و کاشی کاری‌های پرنقش و نگار آن اولین مواردی است که توجه شما را به خود معطوف می‌کنند. دور تا دور رختکن را اتاقک‌هایی پر کرده است که در هر کدام نیز فواره‌ای وجود دارد.
۱۱- یخدان مویدی کرمان
یخدان مویدی کرمان بزرگترین یخچال خشتی جهان است که در دوران صفوی ساخته شد و هم‌اکنون در خیابان کمیاب میان میدان بسیج و خیابان شهید رجایی قرار دارد. شاید برایتان جالب باشد بدانید نام مویدی به این دلیل بر این یخدان گذاشته شده که آب قنات مویدی از زیر آن می‌گذرد.
سقف این بنا به صورت مخروطی طراحی شده تا میزان جذب نور آفتاب را به حداقل برساند همچنین، در اطراف این مخروط بزرگ دیوارهای بلندی به ارتفاع ۲۰ متر بنا شده تا با ایجاد سایه، دمای یخدان را پایین نگه دارد.
۱۲- مسجد ملک کرمان
مسجد ملک کرمان که به مسجد امام نیز شناخته می‌شود، در خیابان امام خمینی این شهر قرار دارد و بزرگترین و قدیمی‌ترین مسجد کرمان است. این مسجد حدود هزار سال قدمت دارد و در زمان سلجوقیان به سبک چهارایوانی بنا شد.
برج آجری سلجوقی، سه محراب گچ‌بری‌شده و قنات مستوره که آب آن از میان مسجد می‌گذرد، از مشخصه‌های منحصر به فرد مسجد به شمار می‌رود.
۱۳- آتشکده کرمان
آتشکده زرتشتیان کرمان در خیابان شهدا، خیابان برزو آمیغی این شهر قرار دارد. این آتشکده، آخرین پرستشگاه زرتشیان در این استان بوده که در زمان رضاخان در منزل شخصی به نام «جهانگیر اشیدری» بنا شد که هم‌اکنون باغ سرسبز آن در اطراف آتشکده باقی مانده است.
۱۴- باغ هرندی کرمان
باغ هرندی کرمان که به موزه هرندی نیز معروف است، تاریخچه جالب توجهی دارد؛ این باغ برای اولین بار در حدود سال ۱۲۹۰ قمری توسط «محمدرضا خان عدل سلطان» که یکی از نظامیان سرشناس کرمان در زمان خود بود، به عنوان باغی تفریحی در خارج از شهر ساخته شد که چندین سال بعد به یکی از تاجران مشهور کرمان به نام ابوالقاسم هرندی فروخته شد.
حدود 40سال بعد این باغ به وزارت فرهنگ و هنر اهدا شده و از حالت ملک شخصی خارج گشت. در طول زمان این باغ سرسبز و باصفا به موزه‌های گوناگون تبدیل گشته و برای مدتی به عنوان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمان نیز مورد استفاده قرار گرفت.
باغ هرندی در حال حاضر در خیابان فردوسی این شهر قرار گرفته و طبقه همکف آن به موزه سازهای سنتی و طبقه اول این باغ به موزه باستان شناسی اختصاص یافته است.
۱۵- مسجد جامع کرمان
مسجد جامع کرمان که به مسجد مظفری نیز معروف است، در نزدیکی میدان شهدا، در خیابان شریعتی، بین بازار قدمگاه و مظفری قرار دارد و در زمان آل مظفر به سبک چهارایوانی بنا شده است. سردر بلند و باشکوه شرقی و محراب کاشی کاری شده معرق از شاخص‌ترین و معروف‌ترین بخش های این مکان دیدنی کرمان محسوب می‌شود.
۱۶- قلعه دختر کرمان
قلعه دختر کرمان که به قلعه گواشیر، قلعه کهنه، قلعه کوه و آتشکده آناهیتا نیز معروف است، یکی از قدیمی‌ترین قلعه‌های ایران بوده که در زمان مادها در مرکز کرمان باستان با خشت و گل رس بنا شد و هم‌اکنون بر فراز کوهی بلند در شرق شهر کرمان و نزدیک قلعه اردشیر قرار دارد. جالب است بدانید این قلعه باستانی از جمله بناهای پر رمز و راز است که هنوز باستان شناسی نشده است.
بنای سه طبقه نیمه ویران درون این قلعه قرار دارد. دروازه اصلی قلعه دختر در غرب آن بوده و با فاصله از آن پلکانی وجود دارد که مشخص است با پلی متحرک به دروازه می‌رسید.
۱۷- آرامگاه شاه نعمت الله ولی ماهان کرمان
آرامگاه شاه نعمت الله ولی در شهر ماهان در نزدیکی شهر کرمان قرار دارد که برای اولین بار به صورت یک بنای چهارگوش کوچک با گنبدی بزرگ در باغی عظیم به دستور «احمد شاه دکنی» بر مزار نعمت الله ولی بنا گردید. به مرور زمان این بنا گسترش یافت به طوری که هم‌اکنون بیش از 3هزار متر مربع به زیربنای این آرامگاه اختصاص پیدا کرده است.
۱۸- روستای صخره ای میمند کرمان
روستای صخره ای میمند کرمان یکی از زیباترین روستاهای ایران است. یک روستای صخره‌ای دیگر در ایران مانند روستای کندوان است که در 30کیلومتری شمال شرقی شهر بابک نزدیک به سیرجان و رفسنجان قرار دارد. مشخصه‌هایی که میمند کرمان را از سایر نمونه‌های حتی خارجی خود مانند روستای کاپادوکیا ترکیه متمایز می‌کند این است که با وجود قدمت چندین هزار ساله (8 تا 12هزار سال) و ارزش قابل توجه آن از نظر تاریخی و میراث فرهنگی، هنوز هم مردم بومی در این روستا ساکن هستند؛ مردمی که اجداد آن‌ها در زمان اشکانیان (قرن دوم و سوم میلادی) این منطقه را برای یکجانشینی انتخاب کردند و خانه‌های خود را در دل کوه با دست حفر کرده و ساختند.
جالب است بدانید مردم این روستا هنوز هم گویش و آداب و رسوم باستانی خود را حفظ کرده است و به همین دلیل روستای میمند کرمان توانسته هفتمین جایزه مرکوری جهان را از آن خود کند.
۱۹- ارگ راین
ارگ راین در شهر راین در جنوب شهر کرمان قرار دارد. این ارگ، سومین بنای خشتی جهان پس از ارگ بم و ارگ مورچه خورت است که در دوره ساسانی و به سبک ساسانی بنا شد.
معماری کلی ارگ به صورت چهارگوش است دورتادور آن با دیوارهای محکم به طول 10متر محافظت شده و در چهار گوشه آن برج دارد. تنها ورودی قلعه در سمت شرقی ارگ است که سردر باشکوهی بالای آن قرار گرفته است. داخل قلعه حاکم نشین، خانه های اعیانی و عامه نشین، انبار، مدرسه و آتشکده دارد.
نظرتان درمورد یک طبیعت گردی بی‌نظیر در خارج از شهر کرمان چیست؟
۲۰- کلوت‌های کویر لوت شهداد کرمان
در کناره‌های کویر لوت، فرسایش‌های شدید سازه‌های طبیعی را به وجود آورده که کلوت نامیده می‌شوند. هنگام طلوع و غروب آفتاب بهترین زمان‌ها برای بازدید از این مناطق دیدنی کرمان است چرا که رقص نورهای رنگارنگ خورشید بر پستی بلندی‌های کویر شما را مسحور خود می‌کند. همچنین از آنجایی که گرم‌ترین نقطه جهان در دل کویر لوت است، برای بازدید از کلوت‌ها این زمان‌ها بسیار مناسب‌تر بوده و شما را از خطر گرمازدگی نیز در امان نگه می‌دارد.
۲۱- دره راگه کرمان
دره راگه کرمان در جنوب شرقی رفسنجان قرار دارد و مانند کال جنی در کویر طبس و یزد، یک دره با دیواره‌های فرسایش یافته، بلند و مخوف بوده که جریان آب در میان آن قرار دارد و باب ماجراجویی است. شاید در نگاه اول اینطور به نظر می‌رسد که طرح‌ها و نقش‌های ایجاد شده روی آن ها به دست بشر انجام شده ولی در واقع این دست هنرمند طبیعت بوده که به زیبایی هرچه تمام تر دیواره های عظیم دره را فرسایش داده و نقش انداخته است.
ظاهر ترسناک و پر رمز و راز و همچنین تغییر آب و هوایی محسوس و ناگهانی که در دل کویر و گرمای سوزان آن، درون دره آب و هوایی بهاری و مطبوع دارد، موجب شده که مردم بومی پای افسانه‌های جن و پری را به دره راگه کرمان هم بکشند.
جالب است بدانید که دره راگه سومین ژئوپارک طبیعی ایران است که حدود 20 کیلومتر امتداد دارد.
۲۲- غار ایوب کرمان
غار ایوب کرمان در کوه ایوب در جنوب شهر دهج در شمال غرب کرمان قرار دارد. این مجموعه شامل غار و زیارتگاه ایوب می‌شود که در ارتفاع 2700متری از این کوه 3300متری قرار دارد و دهانه آن جزو بزرگترین دهانه های غار در ایران بوده که 50 متر است.
۲۳- رستوران ها و کافی شاپ‌های کرمان
خوراک‌ها و غذاهای سنتی که در شهر کرمان و با ترکیب ادویه‌های بومی گوناگون طبخ می‌شود یکی دیگر از جاذبه های این شهر دوستداشتنی است که پیشنهاد می‌کنیم از دست ندهید. جالب است بدانید که هزینه غذاهای سنتی در کرمان نسبت به تهران و بیشتر شهرهای بزرگ دیگر ایران کمتر است.
اگر هم می‌خواهید کمی از فضای سنتی فاصله بگیرید، کافی شاپ‌های مرکز شهر که اغلب پذیرای جوان‌ها و دانشجویان کرمان است، می‌توانند قهوه‌های بی‌نظیری ارائه دهند که هنوز هم رگه‌های ذائقه بومی کرمانی در طعم آن حس می‌شود.
بهترین زمان سفر به کرمان
از آنجایی که کرمان آب و هوایی گرم دارد و مناطق جنوبی آن مانند بم گرم‌تر نیز است، بهترین زمان برای سفر به این شهر پاییز تا ماه‌های اول بهار است.
شما تاکنون از چه مکان‌های دیدنی کرمان دیدن کرده اید؟ تجربه‌های شیرین خود را با ما در زیر این مقاله در میان بگذارید و اگر جایی را در کرمان می شناسید که جایش در لیست ما خالی است، آن را با ما و مخاطبان گرامی مجله علی‌بابا به اشتراک بگذارید.